उन्हाळ्यात शरीराचे संतुलन कसे राखाल? जाणून घ्या तज्ज्ञांचे आहारविषयक मार्गदर्शन!
उन्हाळ्यात शरीराचे संतुलन राखण्यासाठी योग्य आहार घेणे अत्यंत आवश्यक असते. उन्हामुळे होणारी अंगाची लाहीलाही, घाम, तहान आणि थकवा यामुळे अनेकजण हैराण होतात. यावेळी भूकही कमी होते आणि जास्तीत जास्त पाणी प्यावे असे वाटते. मात्र योग्य आहार न घेतल्यास शरीरातील पोषणतत्त्वे कमी होऊन अशक्तपणा येऊ शकतो. म्हणूनच उन्हाळ्यात आहाराचे योग्य नियोजन करणे गरजेचे आहे.
उन्हाळ्यात शरीरासाठी उपयुक्त पदार्थ:
1. पाणी आणि द्रव पदार्थ: उन्हाळ्यात शरीरातील पाण्याचे प्रमाण टिकवून ठेवण्यासाठी भरपूर पाणी पिणे आवश्यक आहे. दिवसाला किमान ८ ते १० ग्लास पाणी प्यावे.
2. रसदार फळे आणि भाज्या: उन्हाळ्यात खरबूज, कलिंगड, संत्री, मोसंबी, द्राक्षे, अननस, काकडी, पपई आदी फळे खाल्ल्यास शरीर हायड्रेट राहते. तसेच आहारात पालेभाज्या आणि कोशिंबिरीचा समावेश करावा.
3. शीतपेय: कोकम सरबत, लिंबू सरबत, आवळा सरबत, उसाचा रस, शहाळ्याचे पाणी, ताक, लस्सी यांचे सेवन केल्यास शरीराला थंडावा मिळतो आणि पचनशक्ती सुधारते.
4. दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ: ताक, दही, लस्सी यांचा समावेश केल्यास शरीरातील पाण्याचे प्रमाण टिकून राहते आणि पचनक्रिया सुधारते.
उन्हाळ्यात टाळावयाचे पदार्थ:
1. कोल्ड्रिंक्स आणि शीतपेये: बाजारात मिळणारी कोल्ड्रिंक्स शरीराला तात्पुरता थंडावा देतात, पण त्यातील साखर आणि केमिकल्स शरीरासाठी अपायकारक ठरू शकतात.
2. मसालेदार आणि तेलकट पदार्थ: हे पदार्थ शरीराचे तापमान वाढवतात आणि पचनासाठीही जड असतात. त्यामुळे उन्हाळ्यात यांचे सेवन टाळावे.
3. मांसाहार: उन्हाळ्यात पचनशक्ती मंदावते, त्यामुळे मांसाहारी पदार्थ अल्प प्रमाणातच खावेत. अति मसालेदार मांसाहार टाळावा.
4. थंडगार पाणी: फ्रिजमधील अतिथंड पाणी प्यायल्याने घशाला त्रास होऊ शकतो. त्याऐवजी माठातील नैसर्गिक थंड पाणी प्यावे.
उन्हाळ्यातील आहाराचे नियम:
– उन्हाळ्यात भरपेट जेवण करण्याऐवजी दिवसभर थोड्या थोड्या प्रमाणात आहार घ्यावा.
– पचनास हलका आहार घ्यावा, ज्यामुळे अन्न लवकर पचेल आणि शरीराला त्रास होणार नाही.
– उन्हाळ्यात दुपारच्या वेळी घराबाहेर पडताना पाण्याची बाटली जवळ ठेवावी.
– शरीर हायड्रेट ठेवण्यासाठी आहारात सूप, फळांचे रस, सत्त्वयुक्त पदार्थ यांचा समावेश करावा.
उन्हाळ्यात आहाराचे योग्य नियोजन केल्यास शरीराचे संतुलन राखता येते. त्यामुळे या ऋतूत हलका, पोषणयुक्त आणि द्रव पदार्थांनी युक्त आहार घेणे महत्त्वाचे आहे. गरजेपेक्षा जास्त मसालेदार, तेलकट आणि कोल्ड्रिंक्स टाळणेच फायद्याचे ठरेल. या सोप्या सवयी अंगीकारून तुम्ही उन्हाळ्यातही ताजेतवाने आणि ऊर्जावान राहू शकता!
हे पण वाचा : उन्हाळी टोमॅटो उत्पादन: सेंद्रिय व रासायनिक खतांचा संतुलित वापर कसा कराल?