अतिवृष्टीत भात लागवडीसाठी फायदेशीर ठरणारी पद्धत; जाणून घ्या सविस्तर!
अतिवृष्टीत भात लागवडीसाठी फायदेशीर ठरणारी पद्धत; जाणून घ्या सविस्तर!
सध्या मान्सूनपूर्व पावसानंतर मान्सून सक्रिय झाल्याने अनेक भागात अतिवृष्टी होत आहे. या पावसामुळे शेतातील खाचरे पाण्याने भरून गेली आहेत, त्यामुळे भात लागवड आणि पेरणीस विलंब होत आहे. या परिस्थितीत पारंपरिक पद्धतीने लागवड करणे कठीण ठरत असून, शेतकरी नवीन पर्यायांचा विचार करत आहेत.
पावसामुळे पेरणी थांबली, काय आहे समस्या?
• जमीन कोरडी न झाल्यामुळे पेरणी अशक्य आहे.
• पाऊस सुरू असला तरी हळूहळू कमी झाला, तर लागवड सुद्धा अडचणीत येईल.
• त्यामुळे पेरणीची योग्य वेळ गमावली जात आहे आणि उत्पन्नावर परिणाम होण्याची भीती शेतकऱ्यांना सतावत आहे.
‘रहू’ पद्धत — पाणथळ जमिनीसाठी उत्तम पर्याय
या स्थितीत शेतकरी रहू पद्धतीने भात पेरणी करण्याचा विचार करत आहेत. ही पद्धत विशेषतः चिखलयुक्त व पाणथळ जमिनीसाठी फायदेशीर ठरते.
रहू पद्धतीचं स्वरूप:
• ३६ ते ४८ तास भात भिजवून मोड आणलेले बियाणे वापरतात.
• चिखलात या भिजलेल्या बियांची थेट पेरणी केली जाते.
• नंतर १२ ते १५ सेंटीमीटर उंचीची, २१ ते २५ दिवसांची भाताची रोपे काढून पुनर्लागवड केली जाते.
चटई पद्धतसुद्धा उपयुक्त पर्याय
चटई पद्धत ही आणखी एक प्रभावी पद्धत आहे, विशेषतः कमी पाण्याच्या जमिनीत. शेतकरी घराजवळील किंवा शेतघराजवळील जमिनीत भाताची रोपे तयार करून नंतर लागवड करू शकतात.
योग्य वेळ आणि जातींची निवड
• हळव्या जातींची पेरणी १ जूनच्या पहिल्या आठवड्यात करावी.
• जर पावसाने सततता दाखवली आणि उसंत न दिली, तर बियाण्यांची रहू काढून पेरणी करावी.
• निमगव्या व हळव्या जातींची निवड करून लागवड नियोजन केल्यास उत्पन्नावर सकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
सध्याच्या अतिवृष्टीच्या स्थितीत पारंपरिक भात लागवड अडचणीत आली आहे. मात्र रहू आणि चटई पद्धतीचा वापर करून शेतकरी योग्य नियोजन करू शकतात. हवामानातील अनिश्चितता लक्षात घेता, ही पर्यायात्मक पद्धती शेतकऱ्यांसाठी उत्पन्नवाढीचा मार्ग ठरू शकते.
हे पण वाचा : हुमणी किडीचे नियंत्रण करण्याची योग्य वेळ आली; करा हे सोपे उपाय
