बदलत्या हवामानात पिकांसाठी मार्गदर्शक कृषी सल्ला – वाचा सविस्तर
हवामानाचा बदल – शेतकऱ्यांसमोर नवे आव्हान
मागील काही दिवसांपासून मराठवाडा भागात तापमानात वाढ झाली असून, उष्णतेच्या झळा अधिक जाणवत आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये चिंता वाढली आहे. आता उष्ण आणि दमट हवामानाची नोंद होत असल्यामुळे पुन्हा एकदा अवकाळी पावसाची शक्यता निर्माण झाली आहे.
प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई यांच्या अंदाजानुसार:
• २६ एप्रिल रोजी मराठवाड्यात हलक्या स्वरूपाच्या पावसाची शक्यता आहे.
• २४ एप्रिल रोजी परभणी, बीड, हिंगोली, नांदेड, धाराशिव, जालना आणि लातूर जिल्ह्यात उष्ण व दमट हवामान राहणार आहे.
• २५ एप्रिल रोजी संपूर्ण मराठवाड्यात असेच हवामान राहण्याची शक्यता आहे.
तापमान बदलाचा अंदाज
• पुढील चार दिवसांत कमाल तापमानात २ ते ३°C वाढ, त्यानंतर १ ते २°C घट होण्याची शक्यता आहे.
• किमान तापमान फारसे बदलणार नाही, परंतु पुढील काही दिवसांत १ ते २°C घट होऊ शकते.
कृषी सल्ला – पिकांच्या संरक्षणासाठी शिफारशी
हळद पीक
• काढणी झालेल्या हळदीचे उकडणे, वाळवणे व पॉलीश करणे ही कामे पूर्ण करावीत.
• तयार माल सुरक्षित व हवेशीर ठिकाणी साठवून ठेवा.
भुईमुग पीक
• पाण्याचे व्यवस्थापन तुषार सिंचन पद्धतीने करावे.
• पिकात आऱ्या सुटल्यानंतर अंतर मशागत करू नये.
• कीड नियंत्रणासाठी एकरी १०-१२ पिवळे व निळे चिकट सापळे लावावेत.
• रसशोषक किडींवर नियंत्रणासाठी ५% निंबोळी अर्क किंवा अॅझाडिरेक्टिन (३० ppm) ३ मिली/लिटर पाणी फवारणी करावी.
फळबाग व्यवस्थापन
केळी
• घड लागलेल्या झाडांना आधार द्यावा.
• काढणीस तयार घडांची त्वरित काढणी करावी.
• सरी-वरंबा पद्धतीने पाणी द्यावे.
• आच्छादन व सावली देऊन झाडांचे तापमान नियंत्रित ठेवावे.
आंबा
• तयार फळांची काढणी करावी.
• पाण्याचा ताण पडू नये म्हणून पाणी व्यवस्थापन करावे.
• आच्छादन व सावली यांचा वापर करावा.
द्राक्ष
• एप्रिल छाटणी १५ एप्रिल ते १५ मे दरम्यान पूर्ण करावी.
• माती मोकळी करणे, खत व्यवस्थापन करावे.
भाजीपाला
• काढणीस तयार टरबूज, खरबूज व इतर भाजीपाला वेळीच काढावा.
• तणनियंत्रण करून पिके स्वच्छ ठेवावीत.
• किडीच्या प्रादुर्भावावर नियंत्रणासाठी खालीलपैकी कोणतीही फवारणी करावी:
– पायरीप्रॉक्सीफेन ५% + फेनप्रोपाथ्रीन १५% – १० मिली/१० लिटर पाणी
– डायमेथोएट ३०% – १३ मिली/१० लिटर पाणी
फुलपिके
• खुरपणी करून तणमुक्त करणे, काढणीस तयार फुलांची संग्रहण व विक्री करणे.
• नविन लागवड केलेल्या रोपांसाठी योग्य पाणी व्यवस्थापन करावे.
वाढत्या तापमानामुळे होणारे नुकसान टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी योग्य वेळी योग्य उपाययोजना केल्या पाहिजेत. वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी यांनी दिलेला सल्ला या बदलत्या हवामानात अत्यंत उपयुक्त ठरू शकतो.
शेतकऱ्यांनी वेळेत निर्णय घेऊन पाणी व्यवस्थापन, कीड नियंत्रण, व साठवणूक याकडे लक्ष दिल्यास पिकांचे उत्पादन आणि गुणवत्ता दोन्ही राखता येईल.
हे पण वाचा : उन्हाळी मका पिकातील लष्करी अळी नियंत्रणासाठी प्रभावी जैविक उपाय